International Journal For Multidisciplinary Research

E-ISSN: 2582-2160   •   Impact Factor: 9.24

A Widely Indexed Open Access Peer Reviewed Multidisciplinary Bi-monthly Scholarly International Journal

Call for Paper Volume 7, Issue 3 (May-June 2025) Submit your research before last 3 days of June to publish your research paper in the issue of May-June.
Submit Research Paper Join as a Reviewer

Plagiarism is checked by the leading plagiarism checker TurnItIn

Call for Paper

Volume 7 Issue 3
May-June 2025

Submit your research paper

Indexing Partners
Academia Advanced Sciences Index Bielefeld Academic Search Engine CiteSeer DRJI Google Scholar Independent Search Engine & Directory Network ISI (International Scientific Indexing) Issuu Mendeley Research Networks
RefSeek ResearcherId - Thomson Reuters ResearchGate Scirus Scribd Semantic Scholar UTeM - Universiti Teknikal Malaysia Melaka Wiki for Call for Papers WorldCat Zenodo

भारतातील शेतकरी आत्महत्या कारणे आणि उपाययोजना

Author(s) डॉ. विशाल शिवाजीराव करपे, डॉ. एल. एस. सिताफुले
Country India
Abstract कृषीप्रधान भारत देशात आजही शेतीला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. भारतातील ६९ टक्के ग्रामीण भागात राहत असणाऱ्या लोकांचा प्रमुख व्यवसाय शेती किंवा शेतमजुरी आहे. भारतात ०६ लाख पेक्षा अधिक खेडी आहेत. सुरुवातीच्या कालखंडापासूनच देशात रोजगार निर्मिती, राष्ट्रीय उत्पन्नातील वाटा, भांडवल निर्मिती, परकीय चलन प्राप्ती, उद्योगांना कच्चामालाची उपलब्धता, चारा निर्मिती या विविध क्षेत्रात कृषी क्षेत्राची भूमिका महत्त्वपूर्ण राहिलेली आहे. त्यामुळेच शेतीला भारतीय अर्थव्यवस्थेचा कणा समजले जाते. भारतीय अर्थव्यवस्थेला विकसनशील अर्थव्यवस्थेच्या अवस्थेपर्यंत पोहोचविण्यामध्ये शेतीची योगदान अतिशय महत्त्वपूर्ण आहे. असे असले तरी आज कृषी क्षेत्रात अनेक समस्या निर्माण झालेले आहेत त्यामुळे शेती व शेतकरी अडचणीत सापडले आहेत उत्पन्न व खर्चातील तफावत, उत्पादन खर्चात वाढ, सिंचनाचे अल्प प्रमाण, दारिद्र्यात वाढ, वाढते तुकडीकरण आणि अपखंडण, लागवड क्षेत्रात घट, अल्पभूधारक शेतकरी, कर्जबाजारीपणा, भांडवलाची कमतरता, निसर्गाचा लहरीपणा, विपणन व्यवस्थेतील दोष, व्यापारी व दलालांची मनमानी, विजेची टंचाई, हवामानातील बदल सरकारच्या धोरणातील बदल, जागतिकीकरण अशा विविध संकटात शेतकरी सापडलेला आहे. त्यामुळे शेतकरी जगण्याप्रती निरागस होऊन स्वतःचा आत्मविश्वास कमी झाला आहे. परिणामी तो विष प्राशन करून किंवा गळफास घेऊन आत्महत्या करत असल्याचे विदारक चित्र संपूर्ण भारतात दिसत आहे. शेतकरी आत्महत्या हा प्रश्न भारतातच नाही तर तो अमेरिका, संयुक्त राष्ट्र, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा, श्रीलंका या देशातही शेतकर्‍यांच्या आत्महत्या वाढत आहेत. या अनुषंगानेच सदरील संशोधन पेपर मध्ये भारतातील शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या या विषयाचा अभ्यास करण्यात आलेला आहे.
Published In Conference / Special Issue (Volume 7 | Issue 3) - Two Day International Conference on Commerce & Economics (ICCE-2025) (May 2025)
Published On 2025-05-10
View / Download PDF File

Share this



E-ISSN 2582-2160
CrossRef

CrossRef DOI is assigned to each research paper published in our journal.

IJFMR DOI prefix is
10.36948/ijfmr

Downloads
Research Paper Format Copyright Permission Form and Undertaking Form Cover Page Vol 7 Isu 3Cover Page Vol 7 Isu 2Cover Page Vol 7 Isu 1

All research papers published on this website are licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License, and all rights belong to their respective authors/researchers.

CC-BY-SA Open Access

About IJFMR
Fees & Payment
Current Issue
Publication Archive 		Submit Research Paper
Track Submission Status
Publication Guidelines
Publication Ethics
Peer Review & Plagiarism 		Join as a Reviewer
Editors & Reviewers
Reviewer Referral Program
Get Reviewer Membership Certi. 		Website/Journal Policies
Usage Policy
Content Policies
Privacy Policy
Contact Us +91-9687-828-838 editor@ijfmr.com